Thời tiết khắc nghiệt làm giảm mạnh sản lượng trà Thái Nguyên

Trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu và hiện tượng thời tiết cực đoan đã tác động không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam. Một trong những ngành bị ảnh hưởng rõ rệt nhất là ngành trồng chè (trà), đặc biệt là tại Thái Nguyên – địa phương được mệnh danh là “thủ phủ” chè của cả nước. Thời tiết khắc nghiệt đang khiến sản lượng trà thái nguyên tại đây sụt giảm nghiêm trọng, kéo theo nhiều hệ lụy về kinh tế và đời sống của người dân.

Biến đổi khí hậu làm xáo trộn chu kỳ sinh trưởng
Trước kia, với khí hậu ôn hòa, lượng mưa đều đặn và nhiệt độ ổn định, cây chè tại Thái Nguyên phát triển tốt, cho sản lượng cao và chất lượng ổn định. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, chu kỳ thời tiết có nhiều bất thường như rét đậm, rét hại kéo dài vào mùa đông; hạn hán và nắng nóng gay gắt vào mùa hè; cùng với các đợt mưa lớn, lũ quét bất thường khiến cây chè không kịp thích nghi.
Cây chè là loại cây ưa khí hậu mát mẻ, độ ẩm vừa phải và cần thời gian ổn định để sinh trưởng. Tuy nhiên, do thời tiết thay đổi thất thường, nhiều diện tích chè bị cháy lá, rụng búp, hoặc thậm chí là chết héo trong mùa hạn. Ngược lại, trong mùa mưa, các trận mưa kéo dài khiến đất bị úng nước, rễ chè thối và phát sinh nhiều loại sâu bệnh. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên, sản lượng chè toàn tỉnh trong năm 2024 đã giảm khoảng 20-30% so với trung bình các năm trước. Nhiều vùng chè nổi tiếng như Tân Cương, Đại Từ, Phú Lương ghi nhận năng suất thấp chưa từng thấy trong hơn một thập kỷ qua.
Người trồng chè khốn đốn vì thời tiết
Không chỉ mất mùa, người trồng chè còn phải đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao. Để chống chọi với thời tiết khắc nghiệt, bà con phải đầu tư thêm vào hệ thống tưới tiêu, che chắn nắng nóng, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Tuy nhiên, do sản lượng chè giảm, nguồn thu không đủ bù chi phí, khiến nhiều hộ gia đình rơi vào cảnh thua lỗ.

Tác động đến thương hiệu chè Thái Nguyên
Chè Thái Nguyên từ lâu đã trở thành thương hiệu nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Tuy nhiên, việc sản lượng giảm và chất lượng không đồng đều do ảnh hưởng thời tiết khiến uy tín sản phẩm bị ảnh hưởng. Một số doanh nghiệp chế biến chè cho biết họ gặp khó khăn trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào, nhất là chè búp tươi đạt chất lượng cao để phục vụ các đơn hàng xuất khẩu. Bên cạnh đó, giá chè trên thị trường có dấu hiệu tăng nhẹ do khan hiếm nguồn cung. Dù đây là tín hiệu tốt đối với người sản xuất, nhưng thực tế không nhiều người được hưởng lợi vì sản lượng sụt giảm quá mạnh. Một số hợp tác xã chè còn bị đối tác hủy đơn hàng do không đảm bảo khối lượng hoặc chất lượng như cam kết.
Cần giải pháp ứng phó lâu dài
Trước thực trạng trên, các chuyên gia nông nghiệp cho rằng cần có các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu một cách lâu dài và bền vững. Một số khuyến nghị bao gồm: chuyển đổi giống chè chịu hạn, đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm nước, đào tạo người dân kỹ thuật canh tác thích ứng với khí hậu mới, và xây dựng các mô hình nông nghiệp thông minh. Chính quyền địa phương cũng đã có những bước đi đầu tiên như hỗ trợ giống chè mới, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây chè trong điều kiện bất lợi, và mở rộng hệ thống cảnh báo thời tiết sớm. Tuy nhiên, để những giải pháp này phát huy hiệu quả, cần có sự chung tay từ cả Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Ngoài ra, việc bảo vệ và phát triển vùng chè Thái Nguyên cũng cần gắn liền với quy hoạch phát triển bền vững, ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất và nâng cao chuỗi giá trị của sản phẩm chè. Chỉ khi người nông dân được đảm bảo đầu ra, ổn định thu nhập thì mới có thể tiếp tục gắn bó lâu dài với cây chè.

Xem thêm tại : https://tancuongxanh.vn/