VÙNG TRÀ THÁI NGUYÊN HẠN KÉO DÀI 6 THÁNG – SẢN LƯỢNG GIẢM MẠNH, CHẤT LƯỢNG ĐI XUỐNG, GIÁ THÀNH TĂNG CAO

Thái Nguyên – vùng đất nổi tiếng với thương hiệu “Đệ Nhất Danh Trà” đầu năm 2025 đang đối mặt với một trong những giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều năm trở lại đây. Hạn hán kéo dài suốt 6 tháng liên tiếp, không một trận mưa đáng kể nào, đã khiến những nương chè xanh mướt ngày nào trở nên xơ xác, cằn cỗi, ảnh hưởng nặng nề tới năng suất, chất lượng và cả giá trị kinh tế của người trồng trà.

• Thiên tai bất thường – Trà không thể đâm chồi nảy lộc

Trong suốt nửa năm qua, lượng mưa tại các vùng trồng trà thái nguyên trọng điểm như Tân Cương, Phúc Trìu, La Bằng, Trại Cài… gần như bằng 0. Nắng nóng kéo dài, độ ẩm đất suy giảm nghiêm trọng, cây chè không thể bật lộc non, cũng không đủ điều kiện sinh trưởng bình thường.
“Cây chè khát nước, lá xoăn lại, không đâm được đọt. Có chỗ phải phá bỏ vườn, có chỗ cố giữ lại nhưng sản lượng chỉ bằng 30 - 40% so với năm trước

• Giảm năng suất – Mất trắng vụ chính

Trong một năm, cây chè thường cho 7 – 9 lứa hái, trong đó vụ Xuân và vụ Hè là quan trọng nhất vì cho sản lượng cao và chất lượng tốt. Tuy nhiên, do hạn kéo dài từ cuối Đông đến hết mùa Xuân, các đọt chè non gần như không phát triển, khiến vụ Xuân gần như mất trắng. Sản lượng toàn vùng giảm trung bình 50 - 60%, thậm chí có nơi giảm đến 70 – 80%. Đây là mức giảm sâu chưa từng thấy trong hơn 10 năm qua.

• Chất lượng trà đi xuống – Mùi hương không còn như trước

Không chỉ sản lượng giảm, mà chất lượng búp trà cũng không đạt yêu cầu. Các búp chè đợt này thường nhỏ, khô, không căng mọng như bình thường. Hàm lượng chất tan, catechin và tinh dầu trong lá trà cũng suy giảm, làm cho hương vị nước trà thiếu độ ngọt hậu, thiếu hương thơm đậm đặc trưng. Với những dòng trà cao cấp như Trà Đinh, Trà Tước Thiệt, Trà Long Đình, yêu cầu về nguyên liệu vô cùng khắt khe – đòi hỏi búp trà hái đúng chuẩn “1 tôm” lúc sáng sớm, thì gần như không đủ nguyên liệu để sản xuất trong đợt này.

• Giá thành trà tăng cao – Người tiêu dùng và nhà sản xuất đều khó

Một số dòng trà cao cấp như Trà Sen ướp thủ công, Trà Đinh Tiến Vua, nay gần như đã ngừng sản xuất vì thiếu nguyên liệu đạt chuẩn. Đối với các dòng trà phổ thông, do chi phí đầu vào tăng cao, nên giá bán lẻ cũng buộc phải điều chỉnh tăng, gây ảnh hưởng không nhỏ tới thói quen tiêu dùng.

• Người trồng trà kiệt quệ – Mùa vụ nối tiếp mất trắng

Nhiều hộ trồng trà cho biết, họ đang đứng trước nguy cơ không có tiền tái đầu tư cho vụ sau. Việc phải duy trì phun tưới bằng máy, đào giếng khoan, che phủ lưới… để cứu cây chè sống sót trong đợt hạn vừa qua đã ngốn hết nguồn vốn dự trữ. “Mỗi tháng phải tưới đến 3 - 4 lần bằng bơm công suất lớn, tiền điện, tiền dầu… đội chi phí lên gấp đôi mà chưa chắc cứu được cây. Có lô chè chúng tôi bỏ không dám thu hái vì búp khô quắt, hái không được trà ngon,” – chị Lan, một nông dân trồng chè tại La Bằng chia sẻ.

• Tác động dây chuyền tới thương hiệu trà Thái Nguyên

Trà Thái Nguyên vốn được biết đến với chất lượng vượt trội – hương thơm cốm non, nước xanh vàng óng, hậu vị ngọt sâu – là niềm tự hào quốc gia và được nhiều khách hàng quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên, khi nguồn cung suy giảm và chất lượng không ổn định, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu và nhà phân phối cũng gặp khó.

• Hy vọng mưa sớm – Cứu cánh cho cả vùng trà

Hiện tại, toàn bộ vùng trồng chè đang ngóng mưa từng ngày, hy vọng thiên nhiên sớm ưu ái để cứu những nương chè đang trong giai đoạn “hấp hối”. Nhiều người dân đã tổ chức cầu mưa, cúng trời, như một cách bày tỏ lòng thành trước thiên nhiên và mong cứu được cây chè.

Nếu thời tiết thuận lợi trong thời gian tới, cây chè sẽ bật lộc lại sau khoảng 20 – 30 ngày, nhưng cần phải tái đầu tư lớn về công chăm sóc, phân hữu cơ, phục hồi đất để đảm bảo cho những vụ tiếp theo.
Hạn hán kéo dài đã giáng một đòn nặng nề vào nền sản xuất trà Thái Nguyên – không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế người trồng trà, mà còn gây ra những hệ lụy dây chuyền đến cả thị trường, doanh nghiệp và thương hiệu trà Việt. Đây là lời cảnh tỉnh về tác động rõ rệt của biến đổi khí hậu, và cũng là lúc ngành trà cần nhìn nhận lại chiến lược phát triển theo hướng bền vững, chống chịu tốt với thiên tai trong tương lai.

Xem thêm tại : https://tancuongxanh.vn/